از دوئت ویلن در فرهنگسرای نیاوران تا رهبری یک ارکستر زهی در جشنوارهٔ موسیقی فجر
روزهای پرکار شهرداد روحانی در ایران
موسیقی ما - «شهرداد روحانى» -آهنگساز و نوازنده‌ی برجسته‌ی پیانو- حالا مدتی است که در ایران به سر می‌برد. تا همین جایش هم خبر خوبی برای علاقه‌مندانِ موزیسین محبوب است؛ به خصوص اینکه او ایران که باشد، در آن هتل همیشگی که اقامت داشته باشد، حتماً کلی برنامه و ایده در ذهن‌اش دارد که پیاده خواهد کرد. مثلاً؟ همین اواخر دی‌ماه (25، 26 و 27 دی‌ماه) می‌خواهد تا آثار پيانویی خودش را در قالب دوئت پيانو اجرا كند. قطعاتی مثل «سرزمين مادرى»، «پروانه»، «رقص بهار»، «آزادى»، «عذرا»، «ابديت»، «اصفهان»، «زيبايي عشق» و خیلی قطعات دیگر که در فرهنگسرای نیاوران اجرا می‌شود.
نوازنده‌ی برجسته‌ی پیانو را یک نوازنده‌ی زن همراهی می‌کند؛ «یلدا صمدی» که اگرچه به اندازه‌ی خود شهرداد شناخته شده نیست، اما حتماً آن‌قدر نوازنده‌ی خوبی هست که چهره‌ی بین‌المللی موسیقی کلاسیک، او را انتخاب کرده تا با هم دوئت اجرا کنند و دیالوگ موسیقایی داشته باشند. به خصوص اینکه آثار پیانویی «شهرداد» قطعاتِ دشواری هستند.
این اما تمام برنامه‌های موزیسینِ محبوب در مدت زمانِ حضورش در ایران نیست. کلی ایده برای اجرا دارد. از حضور در جشنواره‌ی موسیقی فجر که می‌خواهد یک ارکستر زهی را رهبری کند تا نظارت بر ساخت تعدادی از قطعاتی که هنوز در ایران منتشر نشده‌اند و حالا قرار است از آنها انیمیشن ساخته شود.
خب البته که به سرانجام رسیدن این همه کار و ایده در این زمانِ کوتاه، ممکن است تعجب‌آور باشد؛ اما نه برای آهنگساز پرکاری که اجرا در معروف‌ترین سالن‌های دنیا را در سنین خیلی جوانی تجربه کرده و کارهای مهم دیگری نیز انجام داده است. در زمانی که ارکستر سمفونیک تهران هشتاد ساله است و نمونه‌ی صوتی و تصویری چندانی از اجراهای آن وجود ندارد، او در هنگام حضور در این ارکستر، آثار جهانی موسیقی کلاسیک را به صورت ضبط زنده ضبط کرد و حالا نمونه‌ی صوتی و تصویری‌اش در بازار موجود است. آثاری مثل «پرنده آتشین» و خیلی قطعات دیگر. با همه‌ی اینها تعداد آثار منتشر شده‌‌ی این آهنگساز در ایران چندان زیاد نیست، اما می‌شود او را ستاره‌ی موسیقی کلاسیک دانست. حالا هم می‌خواهد در جشنواره‌ی موسیقی، یک ارکستر زهی را رهبری کند. ارکستر قطعات او را خواهد نواخت و البته چند قطعه‌ی دیگر که حالا مشغول برنامه‌ریزی برای اجرای آنها است.
«در این اجرا از نوازندگان ارکستر خاصی استفاده نمی‌‌کنم. هر نوازنده‌ای که در آن زمان آزاد باشد را انتخاب خواهیم کرد. چندان نگرانی‌ای در این باره ندارم؛ چون خوشبختانه نوازندگان زهی خیلی خوبی داریم و مدتی دیگر تمرینات‌مان را آغاز خوهیم کرد. در این اجرا چند قطعه از خودم که برای سازهای زهی نوشته‌ام مثل «باران» یا «جشن دهقان» و «باغ ایرانی» و «سفر» اجرا خواهد شد و البته قطعه‌‌ای به نام «کُردی روی نت سُل» نوشته‌ام که آن هم اجرا می‌شود. علاوه بر آن چند قطعه از موزیسین‌های کلاسیک روی صحنه خواهیم برد.»
پادشاه تایلند امسال برای جشن تولد خود قطعاتی را به شهرداد روحانی سفارش داده بود که حالا کار ساخت و ضبط آنها را به پایان رسیده است: «این قطعات با همراهی نوازندگان ارکستر سمفونیک لندن و همچنین ارکستر مجلسی وین اجرا شد. خودم پیانوی آن را نواختم و ارکستر را رهبری کردم.»
این اثر البته بعید است در ایران منتشر شود، مثل خیلی دیگر از کارهای روحانی؛ اما می‌توان به همین اجراهای زنده‌اش دل خوش کرد. مثلاً به همین اجرایی که در فرهنگسرای نیاوران دارد و قرار است با یک نوازنده‌ی خانم روی صحنه برود. به همه‌ی اینها باید ساخت 13 قطعه از ساخته‌های «شهرداد روحانی» را که قرار است به صورت انیمیشن‌های ده دقیقه‌ای به کارگردانی بابک و بهنود نکویی منتشر شوند، اضافه کرد: «من با برادران نکویی آشنا شدم و به نظرم هنرمندان بسیار بااستعداد و باانرژی‌ای هستند. فکر کردم اگر می‌توانم برایشان کاری انجام دهم و بنابراین وقتی این پیشنهاد را با من مطرح کردند، پذیرفتم. البته موسیقی من همیشه تصویری است و حالا هم تعدادی از کارهایم که بخشی از آنها هنوز منتشر نشده، در اختیار آنها قرار گرفته است. این قطعات توسط گروه سازهای زهی ارکستر سمفونیک پراگ و ارکستر رادیو و تلویزیون اسلواکی و براتیسلاوا ضبط و اجرا شده و قرار است در آینده به صورت یک آلبوم منتشر شوند. من همیشه به موسیقی فیلم علاقه‌ی بسیار زیادی داشته‌ام و قطعاتی که می‌نویسم، در عین رعایت قوانین بین‌المللی آهنگسازی، می‌تواند دست‌مایه ساخت یک اثر تصویری قرار بگیرد و به هر حال تجربه‌ای جدید است که می‌تواند هنر ایران را بیش از گذشته به جهانیان معرفی کند.»
چند وقت پیش تعدادی از آثار او به صورت غیرقانونی در ایران منتشر شد و رهبر بین‌المللی ارکستر همچنان از این ماجرا گلایه‌‌مند است: «تنها بحث کپی‌رایت نیست که در این مواقع هنرمند را قربانی می‌کند. کیفیت کارهایی که به این شکل منتشر می‌شود، معمولاً بسیار پایین است و به شکل نامناسبی در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد. حالا دو اثر من یعنی «باغ ایرانی» و «سوئیت سمفونی خلیج‌فارس» با نظارت خود من توسط انتشارات «آوای باربد» منتشر شده و امیدوارم اندک اندک دیگر آثارم هم به صورت قانونی و با کیفیت مطلوب به انتشار درآید.»
شهرداد روحانی، رئیس و رهبر ارکستر سمفونیک COTA لس‌آنجلس بوده و علاوه بر آن، رهبر مهمان بسیاری از ارکسترهای سمفونیک معتبر دنیا را برعهده داشته که از جمله‌ی آنها می‌توان به ارکستر سلطنتی فیلارمونیک لندن، ارکستر سمفونی مینسوتا، ارکستر سمفونیک کلرادو، ارکستر سمفونیک سن‌دیگو، ارکستر سمفونیک ایندیاناپولیس و نیوجرسی، ارکستر فیلارمونیک زاگرب و ارکستر سمفونیک جوانان آمریکا اشاره کرد. خودش البته علاقه‌ی چندانی به بیان افتخارات بین‌المللی‌اش ندارد. حق هم دارد. لابد او برخلاف خیلی‌های دیگر می‌داند که مشک آن است که خود ببوید؛ با همه‌ی اینها او بارها به عنوان رهبر مهمان، ارکستر سمفونیک تهران را نیز رهبری کرده است.
حالا هم مثل هر موزیسین ایرانی دیگر نگران وضعیت ارکستر سمفونیک است: «شنیده‌ام برنامه‌های اخیر این ارکستر، با استقبال چندانی مواجه نمی‌شود و این ناراحت‌کننده است. من آرزو می‌کنم که این ارکستر همچنان با قدرت به فعالیت‌هایش ادامه دهد و مردم هم بیش از گذشته از آن استقبال کنند. طبیعی است که تعداد علاقه‌مندان موسیقی کلاسیک در ایران -و اصلاً در همه‌‌جای دنیا- کم است و باید برای جذب مخاطب برنامه‌ریزی کنیم؛ البته این هرگز به این معنا نیست که از قطعات سطح پایین استفاده کنیم. فقط باید متوجه این مسأله باشیم که نگاه جامعه‌ی ایرانی به ارکستر سمفونیک و موسیقی کلاسیک چیست.»
نوازنده‌ی برجسته‌ی پیانو را یک نوازنده‌ی زن همراهی می‌کند؛ «یلدا صمدی» که اگرچه به اندازه‌ی خود شهرداد شناخته شده نیست، اما حتماً آن‌قدر نوازنده‌ی خوبی هست که چهره‌ی بین‌المللی موسیقی کلاسیک، او را انتخاب کرده تا با هم دوئت اجرا کنند و دیالوگ موسیقایی داشته باشند. به خصوص اینکه آثار پیانویی «شهرداد» قطعاتِ دشواری هستند.
این اما تمام برنامه‌های موزیسینِ محبوب در مدت زمانِ حضورش در ایران نیست. کلی ایده برای اجرا دارد. از حضور در جشنواره‌ی موسیقی فجر که می‌خواهد یک ارکستر زهی را رهبری کند تا نظارت بر ساخت تعدادی از قطعاتی که هنوز در ایران منتشر نشده‌اند و حالا قرار است از آنها انیمیشن ساخته شود.
خب البته که به سرانجام رسیدن این همه کار و ایده در این زمانِ کوتاه، ممکن است تعجب‌آور باشد؛ اما نه برای آهنگساز پرکاری که اجرا در معروف‌ترین سالن‌های دنیا را در سنین خیلی جوانی تجربه کرده و کارهای مهم دیگری نیز انجام داده است. در زمانی که ارکستر سمفونیک تهران هشتاد ساله است و نمونه‌ی صوتی و تصویری چندانی از اجراهای آن وجود ندارد، او در هنگام حضور در این ارکستر، آثار جهانی موسیقی کلاسیک را به صورت ضبط زنده ضبط کرد و حالا نمونه‌ی صوتی و تصویری‌اش در بازار موجود است. آثاری مثل «پرنده آتشین» و خیلی قطعات دیگر. با همه‌ی اینها تعداد آثار منتشر شده‌‌ی این آهنگساز در ایران چندان زیاد نیست، اما می‌شود او را ستاره‌ی موسیقی کلاسیک دانست. حالا هم می‌خواهد در جشنواره‌ی موسیقی، یک ارکستر زهی را رهبری کند. ارکستر قطعات او را خواهد نواخت و البته چند قطعه‌ی دیگر که حالا مشغول برنامه‌ریزی برای اجرای آنها است.
«در این اجرا از نوازندگان ارکستر خاصی استفاده نمی‌‌کنم. هر نوازنده‌ای که در آن زمان آزاد باشد را انتخاب خواهیم کرد. چندان نگرانی‌ای در این باره ندارم؛ چون خوشبختانه نوازندگان زهی خیلی خوبی داریم و مدتی دیگر تمرینات‌مان را آغاز خوهیم کرد. در این اجرا چند قطعه از خودم که برای سازهای زهی نوشته‌ام مثل «باران» یا «جشن دهقان» و «باغ ایرانی» و «سفر» اجرا خواهد شد و البته قطعه‌‌ای به نام «کُردی روی نت سُل» نوشته‌ام که آن هم اجرا می‌شود. علاوه بر آن چند قطعه از موزیسین‌های کلاسیک روی صحنه خواهیم برد.»
پادشاه تایلند امسال برای جشن تولد خود قطعاتی را به شهرداد روحانی سفارش داده بود که حالا کار ساخت و ضبط آنها را به پایان رسیده است: «این قطعات با همراهی نوازندگان ارکستر سمفونیک لندن و همچنین ارکستر مجلسی وین اجرا شد. خودم پیانوی آن را نواختم و ارکستر را رهبری کردم.»
این اثر البته بعید است در ایران منتشر شود، مثل خیلی دیگر از کارهای روحانی؛ اما می‌توان به همین اجراهای زنده‌اش دل خوش کرد. مثلاً به همین اجرایی که در فرهنگسرای نیاوران دارد و قرار است با یک نوازنده‌ی خانم روی صحنه برود. به همه‌ی اینها باید ساخت 13 قطعه از ساخته‌های «شهرداد روحانی» را که قرار است به صورت انیمیشن‌های ده دقیقه‌ای به کارگردانی بابک و بهنود نکویی منتشر شوند، اضافه کرد: «من با برادران نکویی آشنا شدم و به نظرم هنرمندان بسیار بااستعداد و باانرژی‌ای هستند. فکر کردم اگر می‌توانم برایشان کاری انجام دهم و بنابراین وقتی این پیشنهاد را با من مطرح کردند، پذیرفتم. البته موسیقی من همیشه تصویری است و حالا هم تعدادی از کارهایم که بخشی از آنها هنوز منتشر نشده، در اختیار آنها قرار گرفته است. این قطعات توسط گروه سازهای زهی ارکستر سمفونیک پراگ و ارکستر رادیو و تلویزیون اسلواکی و براتیسلاوا ضبط و اجرا شده و قرار است در آینده به صورت یک آلبوم منتشر شوند. من همیشه به موسیقی فیلم علاقه‌ی بسیار زیادی داشته‌ام و قطعاتی که می‌نویسم، در عین رعایت قوانین بین‌المللی آهنگسازی، می‌تواند دست‌مایه ساخت یک اثر تصویری قرار بگیرد و به هر حال تجربه‌ای جدید است که می‌تواند هنر ایران را بیش از گذشته به جهانیان معرفی کند.»
چند وقت پیش تعدادی از آثار او به صورت غیرقانونی در ایران منتشر شد و رهبر بین‌المللی ارکستر همچنان از این ماجرا گلایه‌‌مند است: «تنها بحث کپی‌رایت نیست که در این مواقع هنرمند را قربانی می‌کند. کیفیت کارهایی که به این شکل منتشر می‌شود، معمولاً بسیار پایین است و به شکل نامناسبی در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد. حالا دو اثر من یعنی «باغ ایرانی» و «سوئیت سمفونی خلیج‌فارس» با نظارت خود من توسط انتشارات «آوای باربد» منتشر شده و امیدوارم اندک اندک دیگر آثارم هم به صورت قانونی و با کیفیت مطلوب به انتشار درآید.»
شهرداد روحانی، رئیس و رهبر ارکستر سمفونیک COTA لس‌آنجلس بوده و علاوه بر آن، رهبر مهمان بسیاری از ارکسترهای سمفونیک معتبر دنیا را برعهده داشته که از جمله‌ی آنها می‌توان به ارکستر سلطنتی فیلارمونیک لندن، ارکستر سمفونی مینسوتا، ارکستر سمفونیک کلرادو، ارکستر سمفونیک سن‌دیگو، ارکستر سمفونیک ایندیاناپولیس و نیوجرسی، ارکستر فیلارمونیک زاگرب و ارکستر سمفونیک جوانان آمریکا اشاره کرد. خودش البته علاقه‌ی چندانی به بیان افتخارات بین‌المللی‌اش ندارد. حق هم دارد. لابد او برخلاف خیلی‌های دیگر می‌داند که مشک آن است که خود ببوید؛ با همه‌ی اینها او بارها به عنوان رهبر مهمان، ارکستر سمفونیک تهران را نیز رهبری کرده است.
حالا هم مثل هر موزیسین ایرانی دیگر نگران وضعیت ارکستر سمفونیک است: «شنیده‌ام برنامه‌های اخیر این ارکستر، با استقبال چندانی مواجه نمی‌شود و این ناراحت‌کننده است. من آرزو می‌کنم که این ارکستر همچنان با قدرت به فعالیت‌هایش ادامه دهد و مردم هم بیش از گذشته از آن استقبال کنند. طبیعی است که تعداد علاقه‌مندان موسیقی کلاسیک در ایران -و اصلاً در همه‌‌جای دنیا- کم است و باید برای جذب مخاطب برنامه‌ریزی کنیم؛ البته این هرگز به این معنا نیست که از قطعات سطح پایین استفاده کنیم. فقط باید متوجه این مسأله باشیم که نگاه جامعه‌ی ایرانی به ارکستر سمفونیک و موسیقی کلاسیک چیست.»
منبع:
اختصاصی سایت موسیقی ما
