گزارش میدانی و مفصل «موسیقی ما» در جستجوی پاسخ سوال مهم این روزهای هنرجویان و مدرسین موسیقی؛
چه سیاستی پشت مصوبه جنجالی «منع تدریس موسیقی در فرهنگسراها» وجود دارد؟
موسیقی ما - اصل خبر این بود: «کلاس‌های تدریس موسیقی در فرهنگسراهای تهران تا اطلاع ثانوی تعطیل شد.»
مصوبه‌ای که مشخص نیست کتباً یا شفاهاً به همه مراکز فرهنگی و فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ همه مناطق تهران ابلاغ شده و به مرحله عمل هم رسیده تا هنرجویان موسیقی وقتی برای ثبت‌نام ترم تابستانه مراجعه می‌کنند، با تابلوی بزرگ «ورود ممنوع» مواجه شوند.
این اتفاقی است که «سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران» از آن با عنوان «ساماندهی کلاس‌های موسیقی» یاد می‌کند و منتقدان فرهنگی آن را زمینه‌ساز حذف تدریجی موسیقی از سبد فرهنگی این ارگان برای کنترل اشاعه موسیقی در کشور می‌دانند.
خبرنگار «موسیقی ما» برای پیگیری این موضوع در یک گزارش میدانی و مفصل، سراغ مسئولین سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، مسئولین موسیقی وزارت ارشاد، مدیران فرهنگسراها، برخی هنرجویان قدیمی، مدرسین باسابقه کلاس‌های موسیقی و اساتید و کارشناسان این حوزه رفته تا در انتهای این گزارش پاسخی قانع‌کننده به یک سوال بزرگ پیدا کند:
آیا مسئولین فرهنگی کشور از عواقب مصوبه جنجالی «منع تدریس موسیقی در فرهنگسراها» آگاه‌اند؟
ورودی‌های تابستان 84 به بعدِ کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی موسیقی فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ شهر تهران، حتی فکرش را هم نمی‌کردند که زمانی فرا خواهد رسید که مدیران جدید «سازمان فرهنگی شهرداری پایتخت» حکم تعطیلی کلاس‌های موسیقی فرهنگسراهای تهران را صادر خواهند کرد و دیگر همین ساز زدن‌های دورهمی تابستانی و لذت‌بخش‌شان در فضای پرطراوت و سرسبز فرهنگسراها را هم باید تمام‌شده بدانند و راهی جز ثبت‌نام در کلاس‌های خصوصی و زیرزمینی آموزش موسیقی نداشته باشند. آنها در دفترچه خاطرات‌شان از تابستان 93 به عنوان تلخ‌ترین تابستان دوران هنرجو بودن خود یاد خواهند کرد و احتمالاً یک نام هرگز از ذهن‌شان نخواهد رفت: «حجت‌الاسلام شهاب مرادی».
«مهندس منصور واعظی» (1375 تا 1379) اولین کسی است که عنوان «رییس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران» را یدک می‌کشد. حجت‌الاسلام والمسلمين محمدعلی زم (1379-1382) ، مهندس اسفندیار رحیم مشائي (1382-1384)، دکتر علی عسگری (1384-1386)، احمد نوریان (1386-1388)، دکتر سید محمد جواد شوشتری (1388-1389)، امير خوراکيان (1389 - 1392) و سرانجام جدیدترین رئیس این ارگان دولتی حجت الاسلام و المسلمین «شهاب مرادی» (از آذر ماه 1392 تا کنون.)
حضور چهره هایی چون «اسفندیار رحیم مشایی» و حجت‌الاسلام والمسلمين «زم» به خوبی نشان دهنده میزان اهمیت این پست در بین دولت مردان ادوار گذشته بود.
اما انتصاب حجت‌الاسلام و المسلمین «شهاب مرادی» به عنوان رییس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، از همان ابتدا نگرانی‌هایی را برای فعالین حوزه موسیقی در پی داشت و سخنان «شهاب مرادی» در نشست خبری‌اش که در اوایل اردیبهشت‌ماه سال جاری برگزار شد، تا حد زیادی نگرانی‌های اهالی موسیقی را شدت بخشید: «آموزش و ترویج موسیقی جزو اهداف ما نیست، مخصوصاً اینکه یک سری آموزشگاه موسیقی در کشور وجود دارد که در حال کار کردن هستند و از آنجا که این آموزشگاه‌ها با وزارت ارشاد همکاری می‌کنند، فرض بر این است که محیط مورد اعتمادی برای مردم دارند.»
همین صحبت‌ها بود که باعث شد بسیاری از اهالی رسانه و آنهایی که رزومه مدیران قبلی و «امیر خوراکیان» (رئیس قبلی این سازمان) را رصد گرده بودند، احساس کنند که «شهاب مرادی» قرار است پا در جای پای «خوراکیان» بگذارد و به محدود کردن این هنر مهجور ادامه دهد.
اما پس از انتشار خبر حذف کلاس‌های موسیقی از فرهنگسراها، «شهاب مرادی» در صفحه اینستاگرام‌اش در پاسخ به یکی از کاربران اینترنتی که به شدت به او تاخته بود، نوشت: «برنامه‌ام، ساماندهی و حرفه‌ای شدن تمامی فعالیت‌ها و خدمات سازمان است و این محدود به یکی دو حوزه نمی‌شود. برخی مطالب مطروحه در رسانه‌ها در این خصوص، انعکاس صحیح و درستی از واقعیت نیست. بنا نداریم به جای کار، درگیر حواشی و بازی‌های ژورنالیستی بشویم.»
خبرنگار «موسیقی ما» برای برقراری ارتباط با مدیران این سازمان پس از هماهنگی‌های طولانی و حضوری، نتوانست پاسخی بگیرد. مدیر دفتر حجت‌الاسلام «شهاب مرادی» از سفر ایشان به حج خبر می‌داد و مدیران زیرمجموعه نیز حاضر به صحبت در این مورد بدون هماهنگی‌های لازم نبودند.
پس از پیگیری‌های تلفنیِ زمان‌بر برای برقراری ارتباط با «بابک ربوخه» مدیریت امور موسیقی سازمان و «امیر عبدالحسینی» معاون هنری سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، سرانجام این ارتباط با «امیر عبدالحسینی» برقرار شد تا در گفتگو با «موسیقی ما» درباره این مصوبه جنجالی توضیحاتی را ارائه دهند.
معاون هنری سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران ضمن گلایه از سر و صدای بیش از حد رسانه‌های داخلی درباره موضوع فرهنگسراها و تعطیلی مقطعی کلاس‌های آموزش موسیقی، به «موسیقی ما» گفت: «متأسفانه نگاه رسانه‌ها به این موضوع صحیح نیست و سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران برای ساماندهی به این قبیل کلاس‌ها قصد دارد با نگاهی کلی‌تر، مدیریت درستی درباره نوع هدایت این قبیل برنامه‌ها داشته باشد.»
«امیر عبدالحسینی» با ضعیف خواندن سطح آموزش موسیقی در این کلاس‌ها، توضیح داد: «متأسفانه سطح کیفی این قبیل کلاس‌ها در فرهنگسراها، بسیار پایین بود و باید نگرشی اساسی در این باره صورت گیرد تا افرادی که در این برنامه‌ها حاضر می‌شوند، بتوانند به اندوخته‌هایشان بیفزایند. متأسفانه تعدادی از مربیان موسیقی فرهنگسراها توان لازم آموزشی را ندارند و رفع این مشکل نیازمند عزم جدی است.»
تنها واکنش رسمی مسئولین موسیقی کشور را در چند سطر منتشر شده روی سایت خانه موسیقی می‌توان یافت که هیئت‌مدیره خانه موسیقی در جلسه این هفته خود مقرر کرده‌اند که موضوع ممنوعیت آموزش موسیقی در فرهنگسراها را با تحقیق از کم‌وکیف تصمیمات اتخاذ شده از سوی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، بررسی کرده و در آینده‌ای نزدیک موضع رسمی خود در قبال این تصمیم را اتخاذ کنند.
همچنین اعضای خانه موسیقی از «عبدالحسین مختاباد» (عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران) خواسته‌اند که در این باره پیگیری‌های لازم را انجام دهد و هر چه زودتر نسبت به سیاست جدید مدیریت سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران واکنش نشان دهد.
خبرنگار «موسیقی ما» در تماسی کوتاه با «عبدالحسین مختاباد» خواهان اظهار نظر وی درباره این اتفاقات شد که عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در این باره به «موسیقی ما» گفت: «تا این لحظه هیچ مصوبه‌ای تصویب و اجرایی نشده و تنها اتفاقی که رخ داده، تعطیلی موقت این کلاس‌ها در فرهنگسراها است.»
مختاباد در ادامه افزود: «اگر ریاست سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران بخواهد در ارتباط با کلاس‌های موسیقی فرهنگسراها هر نوع اقدامی انجام دهد، این اقدام باید بر اساس دستورالعمل و ابلاغیه کتبی باشد که سازمان فرهنگی و هنری تاکنون این کار را نکرده است. آموزش در فرهنگسراها از جمله آموزش موسیقی جزو خدمات شهری است و در صورت قطع شدن آموزش موسیقی در فرهنگسراها، ما نمایندگان شورای شهر تهران به طور قطعی اعتراض خواهیم کرد.»
او با بی‌اساس خواندن جنجال‌های برخی رسانه‌ها درباره قطعی شدن این ماجرا توضیح داد: «هر کس ادعا دارد این موضوع به صورت نامه‌ای کتبی ابلاغ شده و حالت اجرایی به خود گرفته، کپی آن نامه را بیاورد تا من به صورت قانونی اقدام کنم.»
گفته‌های عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در حالی است که از هفته‌های گذشته کلیه فرهنگسراهای تهران از پذیرش و ثبت‌نام هنرجویان موسیقی خودداری به عمل آورده‌اند.
پیگیری تلفنی و حضوری خبرنگار «موسیقی ما» از مدیران فرهنگسراهای تهران نیز فقط با یک جمله واحد پاسخ داده شد و آن اینکه: «ما یک نهاد زیرمجموعه از سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران هستیم و وظیفه ما اجرای درخواست‌های مسئولین این مجموعه است.» آنها در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا این طرح به صورت کتبی به آنها اعلام شده نیز اعتقاد داشتند: «مناسبات کاری و اداری، موضوعاتی نیست که بتوان در رسانه‌ها به صورت مستقیم به آنها پرداخت!»
تجربه‌های گذشته در این خصوص نشان داده که جامعه موسیقی در مواجهه با این قبیل مشکلات هرگز نتوانسته مدیریت درستی از خود نشان دهد و همواره چنددسته بودن مسئولین و متحد نبودن فعالین حوزه موسیقی منجر به عدم اتخاذ تصمیمات درست در خصوص رویدادهای مختلف شده است.
حال با توجه به پیامدهای سنگین تصمیم اخیر سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و تبعاتی که بر موسیقی کشور در سطح وسیعی به جای خواهد گذاشت، لزوم چاره‌اندیشی هرچه سریع‌تر دست‌اندرکاران حوزه موسیقی در این باره احساس می‌شود تا با محدودیت‌هایی که هر روزه بر این گونه هنری اعمال می‌شود، مبارزه شود.
«موسیقی ما» در روزهای آینده این موضوع را پیگیری کرده و نظر اهالی موسیقی و مدیران ارشد وزارت ارشاد در این باره را نیز جویا خواهد شد.
مصوبه‌ای که مشخص نیست کتباً یا شفاهاً به همه مراکز فرهنگی و فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ همه مناطق تهران ابلاغ شده و به مرحله عمل هم رسیده تا هنرجویان موسیقی وقتی برای ثبت‌نام ترم تابستانه مراجعه می‌کنند، با تابلوی بزرگ «ورود ممنوع» مواجه شوند.
این اتفاقی است که «سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران» از آن با عنوان «ساماندهی کلاس‌های موسیقی» یاد می‌کند و منتقدان فرهنگی آن را زمینه‌ساز حذف تدریجی موسیقی از سبد فرهنگی این ارگان برای کنترل اشاعه موسیقی در کشور می‌دانند.
خبرنگار «موسیقی ما» برای پیگیری این موضوع در یک گزارش میدانی و مفصل، سراغ مسئولین سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، مسئولین موسیقی وزارت ارشاد، مدیران فرهنگسراها، برخی هنرجویان قدیمی، مدرسین باسابقه کلاس‌های موسیقی و اساتید و کارشناسان این حوزه رفته تا در انتهای این گزارش پاسخی قانع‌کننده به یک سوال بزرگ پیدا کند:
آیا مسئولین فرهنگی کشور از عواقب مصوبه جنجالی «منع تدریس موسیقی در فرهنگسراها» آگاه‌اند؟
- * فلاش بک - 1
ورودی‌های تابستان 84 به بعدِ کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی موسیقی فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ شهر تهران، حتی فکرش را هم نمی‌کردند که زمانی فرا خواهد رسید که مدیران جدید «سازمان فرهنگی شهرداری پایتخت» حکم تعطیلی کلاس‌های موسیقی فرهنگسراهای تهران را صادر خواهند کرد و دیگر همین ساز زدن‌های دورهمی تابستانی و لذت‌بخش‌شان در فضای پرطراوت و سرسبز فرهنگسراها را هم باید تمام‌شده بدانند و راهی جز ثبت‌نام در کلاس‌های خصوصی و زیرزمینی آموزش موسیقی نداشته باشند. آنها در دفترچه خاطرات‌شان از تابستان 93 به عنوان تلخ‌ترین تابستان دوران هنرجو بودن خود یاد خواهند کرد و احتمالاً یک نام هرگز از ذهن‌شان نخواهد رفت: «حجت‌الاسلام شهاب مرادی».
- * فلاش بک - 2
«مهندس منصور واعظی» (1375 تا 1379) اولین کسی است که عنوان «رییس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران» را یدک می‌کشد. حجت‌الاسلام والمسلمين محمدعلی زم (1379-1382) ، مهندس اسفندیار رحیم مشائي (1382-1384)، دکتر علی عسگری (1384-1386)، احمد نوریان (1386-1388)، دکتر سید محمد جواد شوشتری (1388-1389)، امير خوراکيان (1389 - 1392) و سرانجام جدیدترین رئیس این ارگان دولتی حجت الاسلام و المسلمین «شهاب مرادی» (از آذر ماه 1392 تا کنون.)
حضور چهره هایی چون «اسفندیار رحیم مشایی» و حجت‌الاسلام والمسلمين «زم» به خوبی نشان دهنده میزان اهمیت این پست در بین دولت مردان ادوار گذشته بود.
- * درباره آقای رئیس
اما انتصاب حجت‌الاسلام و المسلمین «شهاب مرادی» به عنوان رییس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، از همان ابتدا نگرانی‌هایی را برای فعالین حوزه موسیقی در پی داشت و سخنان «شهاب مرادی» در نشست خبری‌اش که در اوایل اردیبهشت‌ماه سال جاری برگزار شد، تا حد زیادی نگرانی‌های اهالی موسیقی را شدت بخشید: «آموزش و ترویج موسیقی جزو اهداف ما نیست، مخصوصاً اینکه یک سری آموزشگاه موسیقی در کشور وجود دارد که در حال کار کردن هستند و از آنجا که این آموزشگاه‌ها با وزارت ارشاد همکاری می‌کنند، فرض بر این است که محیط مورد اعتمادی برای مردم دارند.»
همین صحبت‌ها بود که باعث شد بسیاری از اهالی رسانه و آنهایی که رزومه مدیران قبلی و «امیر خوراکیان» (رئیس قبلی این سازمان) را رصد گرده بودند، احساس کنند که «شهاب مرادی» قرار است پا در جای پای «خوراکیان» بگذارد و به محدود کردن این هنر مهجور ادامه دهد.
اما پس از انتشار خبر حذف کلاس‌های موسیقی از فرهنگسراها، «شهاب مرادی» در صفحه اینستاگرام‌اش در پاسخ به یکی از کاربران اینترنتی که به شدت به او تاخته بود، نوشت: «برنامه‌ام، ساماندهی و حرفه‌ای شدن تمامی فعالیت‌ها و خدمات سازمان است و این محدود به یکی دو حوزه نمی‌شود. برخی مطالب مطروحه در رسانه‌ها در این خصوص، انعکاس صحیح و درستی از واقعیت نیست. بنا نداریم به جای کار، درگیر حواشی و بازی‌های ژورنالیستی بشویم.»
- * نقطه‌نظرات مدیران سازمان فرهنگی شهرداری
خبرنگار «موسیقی ما» برای برقراری ارتباط با مدیران این سازمان پس از هماهنگی‌های طولانی و حضوری، نتوانست پاسخی بگیرد. مدیر دفتر حجت‌الاسلام «شهاب مرادی» از سفر ایشان به حج خبر می‌داد و مدیران زیرمجموعه نیز حاضر به صحبت در این مورد بدون هماهنگی‌های لازم نبودند.
پس از پیگیری‌های تلفنیِ زمان‌بر برای برقراری ارتباط با «بابک ربوخه» مدیریت امور موسیقی سازمان و «امیر عبدالحسینی» معاون هنری سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، سرانجام این ارتباط با «امیر عبدالحسینی» برقرار شد تا در گفتگو با «موسیقی ما» درباره این مصوبه جنجالی توضیحاتی را ارائه دهند.
معاون هنری سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران ضمن گلایه از سر و صدای بیش از حد رسانه‌های داخلی درباره موضوع فرهنگسراها و تعطیلی مقطعی کلاس‌های آموزش موسیقی، به «موسیقی ما» گفت: «متأسفانه نگاه رسانه‌ها به این موضوع صحیح نیست و سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران برای ساماندهی به این قبیل کلاس‌ها قصد دارد با نگاهی کلی‌تر، مدیریت درستی درباره نوع هدایت این قبیل برنامه‌ها داشته باشد.»
«امیر عبدالحسینی» با ضعیف خواندن سطح آموزش موسیقی در این کلاس‌ها، توضیح داد: «متأسفانه سطح کیفی این قبیل کلاس‌ها در فرهنگسراها، بسیار پایین بود و باید نگرشی اساسی در این باره صورت گیرد تا افرادی که در این برنامه‌ها حاضر می‌شوند، بتوانند به اندوخته‌هایشان بیفزایند. متأسفانه تعدادی از مربیان موسیقی فرهنگسراها توان لازم آموزشی را ندارند و رفع این مشکل نیازمند عزم جدی است.»
- * مسئولین ارشد موسیقی کشور چه می‌گویند؟
تنها واکنش رسمی مسئولین موسیقی کشور را در چند سطر منتشر شده روی سایت خانه موسیقی می‌توان یافت که هیئت‌مدیره خانه موسیقی در جلسه این هفته خود مقرر کرده‌اند که موضوع ممنوعیت آموزش موسیقی در فرهنگسراها را با تحقیق از کم‌وکیف تصمیمات اتخاذ شده از سوی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، بررسی کرده و در آینده‌ای نزدیک موضع رسمی خود در قبال این تصمیم را اتخاذ کنند.
همچنین اعضای خانه موسیقی از «عبدالحسین مختاباد» (عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران) خواسته‌اند که در این باره پیگیری‌های لازم را انجام دهد و هر چه زودتر نسبت به سیاست جدید مدیریت سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران واکنش نشان دهد.
خبرنگار «موسیقی ما» در تماسی کوتاه با «عبدالحسین مختاباد» خواهان اظهار نظر وی درباره این اتفاقات شد که عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در این باره به «موسیقی ما» گفت: «تا این لحظه هیچ مصوبه‌ای تصویب و اجرایی نشده و تنها اتفاقی که رخ داده، تعطیلی موقت این کلاس‌ها در فرهنگسراها است.»
مختاباد در ادامه افزود: «اگر ریاست سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران بخواهد در ارتباط با کلاس‌های موسیقی فرهنگسراها هر نوع اقدامی انجام دهد، این اقدام باید بر اساس دستورالعمل و ابلاغیه کتبی باشد که سازمان فرهنگی و هنری تاکنون این کار را نکرده است. آموزش در فرهنگسراها از جمله آموزش موسیقی جزو خدمات شهری است و در صورت قطع شدن آموزش موسیقی در فرهنگسراها، ما نمایندگان شورای شهر تهران به طور قطعی اعتراض خواهیم کرد.»
او با بی‌اساس خواندن جنجال‌های برخی رسانه‌ها درباره قطعی شدن این ماجرا توضیح داد: «هر کس ادعا دارد این موضوع به صورت نامه‌ای کتبی ابلاغ شده و حالت اجرایی به خود گرفته، کپی آن نامه را بیاورد تا من به صورت قانونی اقدام کنم.»
گفته‌های عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در حالی است که از هفته‌های گذشته کلیه فرهنگسراهای تهران از پذیرش و ثبت‌نام هنرجویان موسیقی خودداری به عمل آورده‌اند.
- * در فرهنگسراها چه خبر است؟
پیگیری تلفنی و حضوری خبرنگار «موسیقی ما» از مدیران فرهنگسراهای تهران نیز فقط با یک جمله واحد پاسخ داده شد و آن اینکه: «ما یک نهاد زیرمجموعه از سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران هستیم و وظیفه ما اجرای درخواست‌های مسئولین این مجموعه است.» آنها در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا این طرح به صورت کتبی به آنها اعلام شده نیز اعتقاد داشتند: «مناسبات کاری و اداری، موضوعاتی نیست که بتوان در رسانه‌ها به صورت مستقیم به آنها پرداخت!»
- * تیر خلاص
تجربه‌های گذشته در این خصوص نشان داده که جامعه موسیقی در مواجهه با این قبیل مشکلات هرگز نتوانسته مدیریت درستی از خود نشان دهد و همواره چنددسته بودن مسئولین و متحد نبودن فعالین حوزه موسیقی منجر به عدم اتخاذ تصمیمات درست در خصوص رویدادهای مختلف شده است.
حال با توجه به پیامدهای سنگین تصمیم اخیر سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و تبعاتی که بر موسیقی کشور در سطح وسیعی به جای خواهد گذاشت، لزوم چاره‌اندیشی هرچه سریع‌تر دست‌اندرکاران حوزه موسیقی در این باره احساس می‌شود تا با محدودیت‌هایی که هر روزه بر این گونه هنری اعمال می‌شود، مبارزه شود.
«موسیقی ما» در روزهای آینده این موضوع را پیگیری کرده و نظر اهالی موسیقی و مدیران ارشد وزارت ارشاد در این باره را نیز جویا خواهد شد.
منبع:
اختصاصی سایت موسیقی ما
